يادگيري علوم تجربي (فيزيک، شيمي، زيست شناسي) نيازمند آزمايش هاي عملي و آزمايشگاه است. با انجام آزمايش است که انگيزه خلاقيت، نوآوري و پرسشگري در دانش آموزان، بيدار و شکوفا مي شود. در آزمايشگاه است که دانش آموزان نسبت به پديده هاي زيستي، کنجکاو و علاقه مند مي شوند و در نهايت، تفسير نتايج حاصل از آزمايش است که موجب تقويت حس پژوهش و تحقيق در آنها مي گردد. با کمال تأسف، در مدارس ما اين مهم به فراموشي سپرده شده و فارغ التحصيلان مدارس و دانشگاه هاي ما از پژوهش و تحقيق جدي گريزان اند.آموزش و پرورش ما ابتدايي ترين حق دانش آموزان در امر يادگيري علوم تجربي يعني مشاهده علمي را با دلايل گوناگون از آنها سلب کرده است.
با وجود تأليف فعاليت هاي آزمايشگاهي در کتاب هاي درسي دوره دبيرستان و پيش دانشگاهي توسط سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي، در مدارس، بهايي به آنها داده نمي شود! مدارس ما يا آزمايشگاه ندارند و يا اگر دارند، تجهيزات لازم را ندارند و اگر هر دو را دارند، ساعت آزمايشگاه در برنامه درسي گنجانده نشده و اگر هر سه را دارند، فاقد مربي علاقه مند به انجام آزمايشات هستند و اگر هر چهار مورد وجود دارد، در امتحانات نهايي و کنکور سراسري به اين مهم بها داده نمي شود و سؤالي از فعاليت هاي آزمايشگاهي طرح نمي گردد زيرا طراحان نيز خود به اين امر واقف اند که در مدارس ما دانش آموزان با کلمه آزمايش و آزمايشگاه بيگانه اند.
بنابراين در آموزش و پرورش ما دانش آموز تنها مطالبي را به خاطر مي سپارد که معلمش در امتحانات از او مي خواهد و معلم هم مطالبي را آموزش مي دهد که در امتحانات نهايي يا کنکور سراسري مطرح مي شود. بدين ترتيب سؤالات کنکور سراسري الگوي تدريس مدرسان مي شود که در آن اثري از آزمايش و آزمايشگاه وجود ندارد.
افزايش تيراژ سالانه کتاب هاي کمک آموزشي و نمونه سؤالات امتحانات نهايي و کنکور سراسري، بيانگر اين فاجعه است که تنها نوع و نحوه طرح اين سؤالات به معلمان و دانش آموزان ما خط مي دهد و در اين ميان، برنامه درسي و محتواي کتاب هاي درسي، نقش چنداني در اين امر ندارد.
بررسي چند نمونه از اين گونه سؤالات، عمق فاجعه را بيشتر نشان مي دهد زيرا قسمت اعظم آنها از سطوح اوليه يادگيري فراتر نمي روند و بيشتر، حافظه را مي سنجند تا خلاقيت را. بدون اغراق، اين گونه سؤالات قاتل استعدادهاي دانش آموزان اند، زيرا ريشه کنجکاوي و خلاقيت، نوآوري، تحقيق و پژوهش را در آنها مي خشکانند.
دانش آموز علوم تجربي که بدون مشاهده حتي يک سلول در زير ميکروسکوپ- هرچند با رتبه بالا- از سد کنکور عبور مي کند، مسلماً در نهايت، يک محقق يا پژوهشگر نخواهد شد.
سؤالات کنکور سراسري ما متأسفانه از انتخاب دانش آموزان خلاق عاجزند و چه بسا دانش آموزان خلاق و نوآور را از راه يابي به دانشگاه ها محروم مي سازند.
به نظر مي رسد در نهايت بايد دست به دامن اداره کل سنجش و ارزشيابي آموزش و پرورش و همچنين سازمان سنجش و آموزش کشور شويم و از آنها عاجزانه طلب کنيم که با طرح سؤالاتي از فعاليت هاي آزمايشگاهي، تحولي در روش تدريس و انجام آزمايشها توسط معلمان ايجاد کنند که در صورت تحقق اين امر، مسلماً شاهد ظهور تغييرات زير در مدارس خواهيم بود.
* دانش آموزان و اولياي آنها خواستار انجام آزمايش ها توسط معلمانشان خواهند شد.
* معلمان براي ايجاد فضايي به نام آزمايشگاه يا تجهيز آن، به مديران مدارس فشار خواهند آورد.
* مديران مدارس ملزم به تجهيز آزمايشگاه و تعيين ساعت و مربي براي آن خواهندشد.
* دانش آموزان و اولياي آنها به مدارسي روي خواهند آورد که آزمايشگاه مجهزتري داشته باشد.
* آموزشگاه هاي آزاد نيز به آزمايشگاه مجهز شده و در تبليغات خود جهت جذب داوطلبان بيشتر، به تجهيزات آزمايشگاهي خود تکيه خواهند کرد.

يكي از اهداف مهم  آموزش و پرورش ايجاد تفكر منطق و خلاق در دانش اموزان است  همه دانش آموزان داراي استعداد خلاقيت مي باشند و با تغييرات جزيي در كار و روش تدريس ميتوان آنان را خلاق بار آورد . چند راهكار اجرايي در پرورش خلاقيت:

۱- در هنگام تدريس دانش آموزان را از حالت شنونده و منفعل بودن

به حالت فعال و با نشاط و پر جنب جوش درآوريد

۲- در فرايند ياد دهي و يادگيري از وسايل ساده تافناوري پيشرفته استفاده كنيد (بيشتر يادگيري ۷۵٪ از طريق حس بينايي است) 

۳- در هنگام تدريس از روش هاي نوين و فعال استفاده كنيد

۴- كلاس درس را بيشتر دانش آموز مداري اجرا كنيد

۵- از افراد خلاق و مبتكر به كلاس درس دعوت كنيد

۶- مهارت مطالعه و پژوهش مداري را در دانش اموزان تقويت كنيد

۷- به تفاوت هاي فردي توجه كنيد

۸- تفكر واگرا را در دانش اموزان ايجاد كنيد

۹- در هنگام تدريس كمي شوخ طبع و صميمي باشيد تا يادگيري بهتر انجام گيرد

۱۰- دانش آموزان را تشويق به انتقاد سازنده و تحمل عقايد ديگران كنيد

۱۱- از استهزاء دانش اموزان اجتناب كنيد

۱۲- روحيه پرسشگري در دانش اموزان ايجاد كنيد

۱۳ –  كتاب هاي  گوناگون و مجلات علمي را به دانش آموزان معرفي كنيد

۱۴-اعتماد به نفس و خود باوري را در دانش اموزان ايجاد كنيد

۱۵- بعضي از موضوعات درسي را با بحث علمي و گفتگو اجرا كنيد

۱۶ – به سوالات دانش اموزان با احترام پاسخ دهيد

۱۷- فرايند يادگيري رادر حيطه شناختي – عاطفي – رواني حركتي استوار كنيد

۱۸-  عوامل مانع يادگيري در كلاس را شناسايي و به حداقل ممكن برسانيد

ايجاد تفکرخلاق، يکي از اهداف مهم آموزش وپرورش مي باشد.

همه افراد داراي استعداد خلاقت ميباشند و با تغييرات جزيي درکار و روش هاي تربيتي و آموزشي اولياي خانه و مدرسه ، مي توان”دانش آموزخلاق” تربيت نمود.

راههاي پرورش خلاقيت دردانش آموزان :

1. تبديل دانش آموزان ازحالت شنونده ومنفعل،به حالت گوينده وفعال درهنگام تدريس

2. بکارگيري وسايل کمک آموزشي و وسايل سمعي- بصري درحين تدريس

3. بکارگيري روش حل مساله ، روش پروژه ، بحث علمي و… درهنگام تدريس

4. هدايت دانش آموزان به تحقيق وپژوهش پيرامون درس مربوط

5. ارزشدهي به سوالات وعقايد دانش آموزان درکلاس وخارج کلاس

6.کلاس درس به جاي معلم محوري ، فراگيرمحورباشد.

7. محورارزشيابي معلم درکلاس بايدبيشترفرايند مداري باشد.

8. دعوت ازافرادخلاق وموفق به کلاس ويا مصاحبه با آنها

9. تاکيد برتفکر و فهميدن به جاي حفظ درس

10. تقويت تخيل انتزاعي دانش آموزان واحترام به تخيلات آنها

11. شناخت تفاوتهاي فردي و پرورش استعدادهاي بالقوه آنها

12. ارزش و احترام خاص براي دانش آموزان و مهرورزي به آنها

13. حذف هرگونه عوامل تهديد کننده درتدريس وجايگزيني عشق ، محبت وامنيت به جاي آنان

14. تشويق دانش آموزان به تفکر واگرا

15. بکارگيري روش هاي نوين وفعال تدريس مانند بارش فکري،حل مساله و…

16.گروهبندي دانش آموزان براي کارهاي گروهي ومطالعه وتحقيق وتقويت بنيه علمي

17. استفاده ازتمثيل درتدريس، تا مطلب بهتردرک شود.

18. معرفي دانش آموزان مبتکر وخلاق درمراسم آغازين به منظور الگو برداري

19. قراردادن جايگاه خاص درمدرسه براي نگهداري آثار ابتکاري دانش آموزان  و معلمان خلاق

20. معلم درکلاس سعي نمايد شوخ طبع و صميمي باشد.

21. بايد توجه داشته باشيم که کلاس هاي خيلي رسمي،ازخلاقيت دانش آموز مي کاهد.

22. تشويق دانش آموزان به انتقاد سازنده وتحمل عقايد ديگران

23. ازطعنه واستهزا، جداً خوداري شود.

24. برگزاري جلسه بحث و گفتگوي علمي در کلاس و مدرسه

25. تشويق دانش آموزان به استفاده از کتاب هاي گوناگون به عنوان مکمل کتب درسي

26. ايجاد روحيه پرسشگري در دانش آموزان، که نياز به فضاي مناسب دارد.

27. تقويت اعتماد به نفس در دانش آموزان در هنگام يادگيري